194 yılında Roma İmparatorluğu ve Pescennius Niger arasında bir savaş yaşanır ve Roma ordusu galip taraf olur. Yenilen kral, Byzantion'a sığınır.

Roma İmparatoru olan Septimus Severus bu olayın üzerine şehri kuşatır ve iki yılın sonunda şehri ele geçirir. Şehir yakılıp yağmalanır. Bu olaylar sırasında yerleşim yerinin surları da çok büyük hasar görmüştür.

Roma İmparatorluğu, yerle yeksan ettiği surları yeniden ayağa kaldırırken kendi mimari kültürüne göre baştan inşa eder. Yeniden inşa edilirken ileri alınan kara surları Çemberlitaş'ın yakınından geçer ve bugünkü Sokullu Mehmet Paşa camiinin olduğu yerin Doğu kısmına kadar gelir.

Almanya ile 100 milyon mark tutarında bir kredi anlaşması aktedilmiştir.

Birleşik Krallık Hükümetinden, 1940 tarih ve %3 faizli iki milyon İngiliz liralık istikraz.

Rusya, Finlandiya'yı bombaladı.

Bu kanun, halk arasında Ekmek Karnesi olarak bilinen uygulamanın temelidir. CHF'nın çıkarttığı ve hükûmete fiyatları saptamada, ürünlere el koymada, hatta zorunlu çalışma yükümlülüğü getirmede sınırsız yetkiler veren yasadır.

10 Eylül 1960 tarihli ve 79 sayılı kanunla, Milli Koruma Kanunu'na karşı işlenen suçlar affedildi. Sermaye ve fon hesapları tasfiye edilerek, kanun yürürlükten kaldırıldı.

Milli Koruma Kanunu, ülkeyi olası bir savaşa karşı yeterli kılmış gibi görünse de, sonuçları halk için tam bir felaket oldu. Mesele sadece ekonomik sıkıntı olmanın ötesinde, devlete ve CHP'ye olan güvesizlik ve bozulan toplumsal huzurdu.

Kanunun etkileri, özetle;
• 1) Halkın elinden, aç bırakılmak pahasına gıda maddeler toplanmış, bu gıda maddeleri toplama ve depolamadaki beceriksizlik yüzünden yol kenarlarında ya da ambarlarda çürütülmüştü. Halkın bunu görmesi, hükumete öfkelenmesi ve her olumsuzluktan onu sorumlu tutmasına yol açtı.
• 2) Kanunu kötüye kullanan bazı memurlar ve partinin önde gelenleri, halktan kanun gücüyle aldıkları araçları, mülkleri, gıda maddelerini kendilerine ya da yakınlarına peşkeş çekmiş, stokçularla iş birliği yaparak halkın aleyhine maddi menfaat sağlamıştı. Bu durum, halkın güvenini kökünden sarstı.
• 3) Belki de insanları en çok bezdiren karaborsacılık oldu. Hükumet gıda ve tüketim mallarına el koyduğunda fiyatlar arttı ve karaborsa yaygınlaştı.
• 4) İki sene içinde enflasyon %500 arttı. Sonunda ekmek, şeker gibi temel gıda ürünleri karneyle verilmeye başlandı. Yine de karaborsa durdurulamadı ve hükumet karaborsayla mücadelede başarısız oldu.

Adolf Hitler ve Benito Mussolini İtalya'da buluştu, İtalya Almanya'nın yanında savaşa girme kararı aldı.

Almanya, Danimarka ve Norveç'i işgal etti. Danimarka saldırı günü teslim oldu. Norveç 9 Haziran'a kadar dayandı.

Köy enstitüleri açıldı.

Depremde yararı görülen mahkûmların affı.

İlk elektronlu mikroskop Philadelphia'da tanıtıldı.

Siirt'in güneyindeki Beşiri yakınlarındaki Raman Dağı'nda 1042 metre derinlikte petrol bulundu.

Almanya Batı Avrupa'ya saldırdı. (Fransa ve tarafsız Hollanda, Belçika, Lüksemburg)

Lüksemburg 10 Mayıs'ta işgal edildi.
Hollanda 14 Mayıs'ta,
Belçika 28 Mayıs'ta teslim oldu.
22 Haziran'da Fransa, Almanya'nın, ülkenin kuzey yarısını ve tüm Atlantik kıyılarını işgal ettiği bir ateşkes imzaladı.

Güney Fransa'da, başkenti Vichy olan işbirlikçi bir rejim kuruldu.

30.5.1940 gün ve 3867 sayılı yasayla Ereğli Kömür Havzası'ndaki ocakların Devlet tarafından işletilmesi kararlaştırıldı. 11.6.1937 gün ve 3241 sayılı yasayla da Ereğli Kömürleri İşletmesi kuruldu.

Ereğli Üzülmez Bölgesinde 1935 yılında İş Bankası tarafından kurulan Maden Kömürü İşleri A.Ş. tarafından yaptırılan Sömikok ve Briket Fabrikası da 1940 yılında devletleştirildi.

Kanada, İtalya'ya savaş ilan etti.

Norveç, Alman kuvvetlerine teslim oldu.

İtalya savaşa girdi. Fransa ve İngiltere'ye savaş ilan etti.

21 Haziran'da İtalya, Güney Fransa'yı işgal etti.
Kanada, İtalya'ya savaş ilan etti. Norveç, Alman kuvvetlerine teslim oldu.

Cumhurbaşkanı İsmet İnönü başkanlığında toplanan hükümet, II.Dünya Savaşının dışında kalınması görüşünü açıkladı.

Ancak bu karar, dışa bağımlı ve ürkek politikalar nedeniyle, Türkiye'nin ülkesi ve milletiyle bu savaştan ciddi olarak zarar görmesini engellemeyecektir.

Alman birlikleri Paris'e girdiler.

Sovyetler Birliği, 14–18 Haziran'da Baltık Devletlerini (Litvanya, Letonya, Estonya) işgal etti.
14–15 Temmuz'da her birinde Komünist darbe yaptı.
Bu devletleri 3–6 Ağustos'ta Sovyet Cumhuriyetlerine kattı.

4058, 4120 ve 4195 sayılı kanunlar Hükümete her defasında 25 er liradan 75 milyon liralık tasarruf bonosu çıkarmak salâhiyetini vermiştir. Tasarruf bonolarının azamî vadesi 1 sene ve azamî faiz miktarı %6.38 dir.

19 Haziran 1942 tarih ve 4275 sayılı "Millî Müdafaa İstikrazı hakkındaki kanun" hazineye, en fazla %7 faiz ve 20 yıl vâde ile, 150 milyon liralık bir iç istikraz çıkarmak hakkını vermiş ve 1942 yılının ikinci yarısında 50 milyon liralık bir dahilî istikraz aktedilmiştir.

Bu istikraz iki kategoriye ayrılmıştır. Bir kısım ikramiyeli ve %5 faizlidir. Diğer kısmı ise ikramiyesiz ve %7 faizlidir.

Devlet Operası ilk temsilini verdi: Mozart'tan "Bastien ile Bastienne".

Fransa, Almanya'ya teslim oldu.

Vichy Fransası (Fransız Devleti),
İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya'nın Fransa'yı mağlup etmesinden sonra Fransa'nın Vichy kentinde kurulan, Almanya'ya bağımlı (kukla) ülke.
(Temmuz 1940 – Eylül 1944).

Devlet başkanlığına Birinci Dünya Savaşı'nın Fransız kahramanlarından Mareşal Philippe Pétain getirilmiştir. Kasım 1942'de Müttefikler'in Fransız Kuzey Afrikası'ndaki çıkarmalarını takiben, Güney Fransa da Almanya ve İtalya tarafından askeri alanda işgal edilmiştir. Vichy hükümeti varlığını sürdürür ancak Almanya'nın fiili bir kukla devleti olarak kalır. 1944 sonlarında Müttefikler'in tüm Fransa'yı işgal altına almasından önce Almanya tarafından tekrar işgal edilerek tarihe karışır.

Özgür Fransa;
II. Dünya Savaşı sırasında 23 Haziran 1940 tarihinde Fransa ile Almanya arasında imzalanan antlaşmanın ardından, İngilizlerin yardımıyla Londra'da kurulmuştur.

Kuruluşun nedeni ise II. Dünya Savaşı'nda Fransa'nın Almanlar tarafından yenilgiye uğratılıp Fransa'nın %60'ının işgal edilmesidir.
Kuruluştaki başkanı General Charles de Gaulle'dir.

Sovyetler Birliği, Romanya'yı, Bessarabia'nın doğu bölgesini ve Bukovina'nın kuzey yarısını Sovyet Ukrayna'sına bırakmaya zorladı.

Japonya, Çin'in büyük bölümünü ele geçirmiştir.

Alman savaş uçakları (Luftwaffe) İngiliz havaalanlarını ve radar üslerini bombalamaya başladı.
10 Temmuz–31 Ekim 1940; İngiltere Savaşı olarak bilinen hava savaşı Nazi Almanya'sının yenilgisiyle sona erdi.

Yozgat'ta deprem: 12 köy yıkıldı, 300 ölü, 360 yaralı.

İkinci Viyana Hükmü: Almanya ve İtalya, Romanya ve Macaristan arasında tartışmalı bölge olan Transilvanya'nın bölünmesi kararında hakemlik yaptılar.

Transilvanya'nın kuzeyinin kaybı, Romanya Kralı Carol'u, tahtı oğlu Michael'e bırakmaya zorladı ve General Ion Antonescu idaresinde bir diktatörlüğü iktidara getirdi.

İtalyanlar, İtalya kontrolündeki Libya'dan, İngiliz kontrolündeki Mısır'ı işgal etti.

Japonya, Almanya ve İtalya'nın askeri paktına katıldı.

İkinci Dünya Savaşı'ndan dolayı İstanbul, Kırklareli, Edirne, Tekirdağ, Çanakkale ve Kocaeli'de 20 Ekim 1940-23 Aralık 1947 tarihleri arasında sıkıyönetim ilan edilmiştir.

İtalya, Arnavutluk üzerinden Yunanistan'ı işgal etti.

İngiltere, Girit'i işgal etti.

20 Kasım'da Macaristan
22 Kasım'da Romanya
23 Kasım'da Slovakya Mihver Kuvvetleri'ne katıldı.

Tüm Türkiye'de hava saldırılarına karşı karartma uygulamasına başlandı.

Salvador isimli gemi, Silivri önlerinde battı. Bulgaristan'ın Varna şehrinden Filistin'e gittiği açıklanan 150 kişilik gemideki 352 musevi yolcunun 230'u boğularak öldü.

(d.1859 - ö.1941)

Konrad Zuse'nin "Z makineleri". Z3 ikili sayı tabanına dayalı işleyip, gerçel sayılar ile işlem yapabilen ilk makinedir. 1998 yılında Z3'ün Turing uyumlu olduğu kanıtlanmış ve böylece ilk bilgisayar unvanını edinmiştir.

İngiliz güçleri Eritre'ye saldırdı.

Avustralya ve İngiltere birlikleri Tobruk - Libya'ya saldırı başlattı.

Anıtkabir için mimari yarışma açıldığı resmen ilan edildi.

5 Nisan 1941, Anıtkabir için açılan proje yarışması sonuçlandı; Emin Onat ve Orhan Arda'nın teklif ettikleri proje seçildi.

Plütonyum, Dr. Glenn T. Seaborg tarafından ilk defa ayrıştırıldı ve üretildi.

Hitler, Romanya'daki zengin Yahudiler'in ortadan kaldırılması için Gestapo'ya bir Ölüm Listesi verdi. Bunu haber alan 800 zengin Yahudi, STRUMA isimli gemi ile Türkiye'ye kaçtılar. Struma adlı gemi, 12 Aralık 1941'de Köstence Limanı'ndan hareket etti.

Struma, KGB tarafından vurularak motoru durduruldu. Almanya tarafından Türkiye'ye yolcuların karaya çıkarılmaması gerektiği yönünde bir uyarı yapılmıştır. Bunun sebebi olarak ise 'yolcuların salgın hastalık taşıdığı' gösterilmişti. Aynı zamanda İngilizler de, Struma'nın Filistin'e gitmesi taraftarı değillerdi. Bunun sebebi de, o dönemde Filistin'de kurdukları yönetimin, Yahudilerin sayısı arttığı taktirde zora gireceği düşüncesiydi. Struma Filistin'e varırsa, Avrupalı diğer Yahudiler de Filistin'e varmak için harekete geçecekti. İngiltere, bu düşüncesinden ötürü yoğun baskı uyguladı.

Türkiye gemiyi Karadeniz açıklarında bekletmeye karar verdi. Motoru hala çalışmayan gemi, 23 Şubat 1942'de römorklar ile Şile açıklarına çekildi. Ancak, 24 Şubat sabahı, büyük bir patlama ile batan gemi, 103' ü çocuk olmak üzere 768 kişiye mezar oldu.

Karantinaya alınan gemiye Kızılay tarafından İnsani yardım çerçevesinde günlük yiyecek ve içecek veriliyordu.

Yolcuların arasında Romanya'da iş yapan Amerikalı Petrol Devi 'VACUUM' şirketinin sahibi olan ailede bulunuyordu. CIA'dan Türkiye'deki genç bir işadamına 'Bu isimleri mutlaka gemiden kurtar' şeklinde bir talimat geldi. Vakit kaybetmeyen işadamı dönemin İstanbul Emniyet Müdürü İstihbaratçı İhsan Sabri Çaglayangil'den yardım istedi. Çaglayangil, Başbakan Şükrü Şaracoglu'na bile haber vermeden gemideki petrolcü aileyi kurtardı. Bu genç iş adamı Vehbi Koç idi.

19 Ekim 1939 tarihli ve İngiltere'nin Türkiye'ye yardım etmek için kredi ve savaş uçağı vermeyi taahhüt ettiği "Türk-İngiliz-Fransız Üçlü Anlaşması gereğince, Türkiye, İngiltere'nin aracılığı ile Amerika Birleşik Devletlerinin, II. Dünya Savaşında, Hitler'e karşı savaşan devletlere yaptığı yardım programı olan Amerikan Ödünç Verme-Kiralama Yardımı'ndan yararlanmaya başladı.
Adı yardım olsa da, dış borçlanmaydı.

Türkiye'yi II.Dünya Savaşına fiilen sokma girişimlerine, Türkiye'nin direnmesi sonucunda, 1 Nisan 1944 tarihinde Türk-İngiliz askeri görüşmeleri kesildi. Türkiye üzerinde ki baskıyı artırmak için ABD, Türkiye'ye kullandırdığı, Amerikan Ödünç Verme-Kiralama Yardımı'nı durdurdu.

Bulgaristan Mihver Kuvvetleri'ne katıldı.

İkinci Dünya Savaşında askeri yardımın sürdürülmesini sağlamak maksadıyla Roosevelt'in talebi üzerine Amerikan Kongresi tarafından kabul edilmiştir. Yasa tasarısı 11 Mart 1941 tarihinde, Kongre'den yasa olarak çıktı ve savaşın bitimine kadar yürürlükte kaldı.

İngiltere'ye sipariş edilen denizaltı ve uçak filosunu teslim alacak personeli taşıyan Refah sivil ticari şilebi, bir denizaltı tarafından 23 Haziran 1941 tarihinde Kıbrıs açıklarında batırıldı.

Olayda 168 kişi öldü, 32 kişinin kurtulabildi. Bu saldırıyı hiçbir ülke üstlenmedi, gemiyi kimin batırdığı açıklığa kavuşamadı.

Yugoslavya, Mihver Devletleri'ne katılma kararı aldı.
26 Mart 1941, Yugoslavya'da General Simoviç, kansız bir darbe ile yönetimi ele geçirdi. Yeni hükümet, Mihver Devletleri'nden ayrılma kararı aldı.

6 Nisan–Haziran 1941 arasında;
Almanya, İtalya, Macaristan ve Bulgaristan üye olmayan Yugoslavya'yı işgal etti.
Yugoslavya 17 Nisan'da teslim oldu.
Almanya ve Bulgaristan, İtalya'yı desteklemek için Yunanistan'ı kuşattı. Yunanistan'daki direniş 1941 Haziran başında durdu.

Türk deniz sınırına kadar Doğu Akdeniz'i savaş bölgesi ilan etti. Türkiye, bunun üzerine Edirne ve Uzunköprü'de demiryolu köprülerini havaya uçurdu.

İngiltere'de Bradbury Wilkinson tarafından basılan 50 Kuruş (p133) ve Thomas de la Rue tarafın basılan 100 Liraları (p137) taşıyan, City of Roubaix gemisi, 6 Nisan 1941 günü Yunanistan'ın Pire limanında Alman savaş uçakları tarafından vuruldu ve cephanesi isabet alan Clan Fraser gemisi ile birlikte battı.

Gemideki paralar, Yunan halkı tarafından çıkarıldı ve Egeye kıyısı olan Türk yerleşim merkezlerinde piyasaya verildi. Bunun üzerine her iki para da tedavülden alındı. Ancak devletin ekonomik kaybı engellenemedi. Piyasada olan 50 Kuruş (p133) ve 100 Liraların (p137) tamamı denizden çıkarılan paralardır. 50 Kuruş (p133) yerine 50 Kuruş (p134) bastırılır.

Aynı serinin 50 Liralık (p136) olanının bir kısmı, daha evvel İngiltere'deki matbaanın bombalanması sırasında zaten imha olmuş, büyük bir kısmı ise City of Newcastle gemisi ile Nisan 1941'de Türkiye teslim edilmiştir. Serinin diğer paraları piyasaya verilemediğinden 50 Liralar da piyasaya verilmedi.

6 Mayıs 1955 tarihinden 50 Kuruş ve 50 Liralar İzmit Sümerbank Selüloz Fabrikalarında imha edilmiştir. 100 Liraları akıbeti ise belli değildir. Yunan halkı tarafından piyasa sürülen ve dolaşıma girmesi engellenemeyen para ile kaybolan 100 liralık banknotlardan ötürü çok büyük zarar oluşmuştur.

Terörist Ustasa hareketi liderleri, Bağımsız Hırvatistan Devleti olarak adlandırılan devleti ilan etti.

Almanya ve İtalya tarafından hemen tanınan yeni devlet Bosna-Hersek'i de kapsadı. Hırvatistan, 15 Haziran 1941'de Mihver Kuvvetleri'ne resmî olarak katıldı.

550 Alman uçağı Londra'yı bombaladı, yaklaşık 1.400 sivil öldü.

Alman birlikleri Atina'ya girdi.

Memurların öğrenci olmaları yasaklandı.

İNHİSARLAR UMUM MÜDÜRLÜĞÜ TEŞKİLAT VE VAZİFELERİ HAKKINDA KANUN
1928-1932 döneminde Tütün, Tuz ve Alkollü İçkiler (Müskirat) İnhisarlar İdareleri ayrı ayrı faaliyet gösteriyordu. Bu kuruluşlar 1932 yılında birleştirilerek İnhisarlar Umum Müdürlüğü adını aldı.

2 Temmuz 1932 tarihinde kabul edilen 2054 sayılı Yasa ile çay, şeker ve kahve ithalatını bir elden idare etme yetkisi hükümete verildi.
1946 yılında ise Tekel Genel Müdürlüğü'ne dönüştü.

Alman zırhlısı Bismark ve ağır kruvazör Prinz Eugen, Ren Egzersizi (Rheinübung) Harekatı için 18 Mayıs'ta denize açıldılar.
27 Mayıs'ta Alman zırhlısı Bismarck, İngiliz donanması tarafından batırıldı.

Türk Ceza Kanunu'nun 526'ncı maddesinde yapılan değişiklikle Arapça ezan ve kamet okuyanlara para ve hapis cezası verileceği hükme bağlandı.

1941 22 Haziran 1941 tarihinde, Hitler, savaş duyurusunda bulunmadan Sovyet Rusya'ya saldırdı ve istilaya başladı.

22 Haziran–Kasım 1941
Nazi Almanya'sı ve Mihver Kuvvetleri (Bulgaristan hariç) Sovyetler Birliği'ne saldırdı.
Kış Savaşı'nı sona erdiren ateşkesteki toprak kaybını telafi etmeye çalışan Finlandiya, saldırının hemen öncesinde Mihver Kuvvetleri'ne katıldı.
Almanlar, Ekim'de Finlerin katılımıyla hızla Baltık Devletleri'ni istila etti, Leningrad'ı (St. Petersburg) kuşattı.
Merkezde, Almanlar Ağustos başlarında Smolensk'i ele geçirdi ve Ekim'de Moskova'ya yürüdü.
Güneyde, Almanya ve Romanya Birlikleri Eylül'de Kiev'i ve Kasım'da Don Nehri'ndeki Rostov'u ele geçirdi.

İngiliz ve Sovyet kuvvetleri, Alman tehdidine karşı korumak gerekçesiyle, İran'ı işgal etmişlerdir. Rıza Şah tahtından feragate zorlanmış ve yerine oğlu Muhammed Rıza Pehlevi geçmiştir.

ABD ordusu için tasarlanmış hafif arazi aracı olan Jeep (Cip)'lerden ilki üretildi.

ABD Başkanı Franklin Roosevelt ve İngiltere Başbakanı Winston Churchill, Atlantik Sözleşmesi'ni yayımladılar.
Atlantik Bildirisi; 2. Dünya Savaşı ve savaş sonrasının yol haritasını belirlemiştir.

2. Dünya Savaşı'ndan sonra toprak kazanılmayacak ve muhatap halkın onayı alınmadan toprak değişikliği yapılmayacağı,
Uluslara kendi geleceklerini tayin etme hakkı tanınacağı (bu duruma self - determinasyon denir.),
Uluslararası iş birliğinin gerçekleştirilip geliştirileceği,
Temel ham maddelerden eşit biçimde faydalanılacağı ve İnsanların açlıktan kurtarılması,
Açık denizlerde ticaret serbestliğinin gerçekleştirileceği,
Mihver Devletlerin silahtan arındırılacağı ve savaştan sonra topyekûn silahsızlanmaya gidileceği kararları alındı.

İlk kez bir ABD gemisi, USS Greer, bir Alman denizaltısının hücumuna uğradı.

Van ve çevresinde 7 şiddetinde deprem oldu. Erciş'te 194 kişi öldü.

İngiliz ve Sovyet işgali altındaki İran'da Şah Rıza Pehlevi tahtan indirildi, yerine oğlu Muhammed Rıza Şah Pehlevi geçti.

Kiev'de Nazilerin, Babi Yar Katliamı başladı. İki günde 60.000 kişi öldürüldü.

Rockefeller Vakfı'nın başlattığı ‘Yeşil Devrim' adlı musibetin Türkiye'ye taşınmasında Gülek'in imzası vardır.

Meclis kürsüsünden ve verdiği beyanatlarda sürekli olarak "ziraat devrimi"nin gerekliliğinden söz eder ve bunun için de "yeni tohum"lara ihtiyaç olduğunu dile getirir.

Dönemin CHP Genel Sekreteri Kasım Gülek, kendi itirafına göre, 1940'da yasak olmasına rağmen usulsüz yollarla Rockefeller Vakfı'nın Meksika laboratuvarlarında ifsad ettiği yani "Sonara" adlı genetik yapısına müdahale edilmiş hibrit buğday tohumlarını Türkiye'ye kaçak yollarla getirip, 1941'de Adana'da 100 çiftçiye ektirtir.

Gülek bir konuşmasında şunları söyleyecektir: "Meksika buğdayı, üzüm ve incir bakımına göre, daha az bakım isteyen bir üründür. Üzümde göztaşı ve buna benzer ilaçlamaların yapılması gereklidir. İncirde de budama ve ilaçlama şarttır. Buğdayda ise uzun boylu bir çalışma ve bakım gerekli değildir. İste bu nedenlerin yanında, üzüm ve incir üreticisi de alın terinin karşılığını almadığı için, Meksika buğdayı ekmeğe başlayacaktır."

Tabii bir meyve olmayan ve bugün kanser hastalarının kesinlikle yememesi gerektiği uyarıları yapılan ve pek çok kişiye dokunan "greyfurt" adlı hibrit ağacını, Türkiye'ye getirip, ektirten de odur.

Kasım Gülek Kimdir?

Nesebi, 1492 Polya Yahudilerine kadar uzanır.

Büyük dedesi Sadrazam, babası İttihatçı, büyük nenesi bir papazın kızı, baldızı ABD ordusuna mensup olan Gülek ve karısını -akrabası Leyla Umar'ın yazdıklarına göre-, Fener Partikhanesi'nde Patrik Athenagoras vaftiz eder.

ABD'den, Mustafa Kemal'e yazılan özel mektup sayesinde 30 yaşında iken milletvekili olarak tayin edilir.

Gülen'i Vatikan, NATO Gladyosu ve CIA ile tanıştıran ve onların emirlerine veren de Gülek'tir.

Litvanya'da Alman SS birlikleri 9.000 den fazla yahudiyi Kaunas şehrinin meydanında kurşuna dizdi.

Atatürk'ün yerine İsmet İnönü'nün portrelerinin kullanıldığı Türk Lirası banknotlar piyasaya sunuldu.

Merkez Bankası'nın 1940'lı yıllarda bastığı ikinci emisyon banknot grubunda hem İnönü'nün hem de Atatürk'ün portreleri yer aldı.

Üçüncü ve dördüncü gruptaki banknotların tamamında İnönü'nün portreleri bulunurken, üçüncü grup banknotlar 1942-1947 yılları arasında, dördüncü grup ise 1947-1948 yılları arasında dolaşıma çıkarıldı. Böylece, ikinci, üçüncü ve dördüncü emisyonda İnönü'nün portreleri kullanılırken, İnönü portreli banknotlar 1940-1948 yılları arasında dolaşımda kalmış oldu. Zorunlu tedavül ise 1953 yılında sona erdi.

Üzerinde İnönü'nün portresi bulunan son banknot olan 10 Türk Lirası banknotları ABD'de bastırılmış ve 15 Eylül 1948'de tedavüle çıkarılmıştı. 2 Haziran 1952'de bu banknotların tedavülden çekilme kararı alınmış, 2 Haziran 1953'te ise tamamen tedavülden kaldırılmıştır.

Japon uçaklarının Amerikan deniz üssü Pearl Harbor'u bombaladığı, 5 savaş gemisi, 14 gemi, 200 uçak yok edildiği, 2400 kişi öldüğü iddia edildi.

Kanada; Finlandiya, Macaristan, Romanya, ve Japonya'ya savaş ilan etti.

Pearl Harbor Saldırısından bir gün sonra Amerika Birleşik Devletleri Kongresi, Japonya'ya savaş ilan etti ve II. Dünya Savaşı'na resmen girmiş oldu.

Japon Birlikleri Filipinler, Fransız Çinhindi (Vietnam, Laos, Kamboçya) ve İngiliz Singapur'a çıkartma yaptı.

Nisan 1942 itibariyle, Filipinler, Çinhindi ve Singapur, Japon işgali altındaydı.

Çin Cumhuriyeti, Küba, Guatemala ve Filipinler Topluluğu; Japonya ve Nazi Almanyası'na savaş ilan etti.

Adolf Hitler ve Benito Mussolini'nin açıklamasıyla Almanya ve İtalya, Amerika Birleşik Devletleri'ne savaş ilan etti.

İngiltere Bulgaristan'a; Macaristan ve Romanya ABD'ye; Hindistan da Japonya'ya savaş ilan etti.

Almanlar Sivastopol'u kuşattılar.

İstanbul'da ekmek satışları karneye bağlandı.

Hong-Kong Japonların eline geçti.

Depremde yararı görülen mahkûmların affı.

Alman göçmeni ABD'li von BRAUN V-2 adlı uzun menzilli roketi tasarladı.

İtalyan Enrico FERMI ilk nükleer reaktörü tasarladı ve ilk kontrollü nükleer tepkimeyi yaptı.

Manila, Japon kuvvetlerince işgal edildi.

Ekmek Karnesi uygulaması tüm yurt için genişletildi.

Japon askeri birlikleri Burma'yı işgal etti.

19 Ocak 1942 tarih 4171 sayılı kanunla Fransa, İngiltere ve irlanda ile Türkiye arasında 15 Milyon Sterlin %3 faizli Kredi anlaşması TBMM'de onaylandı.

Askerlik süresi üç yıla çıkarıldı.

Kuzey Afrika cephesinde Rommel'in Sirenayka Taarruzu gerçekleşti.

Tayland, Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere'ye savaş ilan etti.

İlk Amerikan birlikleri Avrupa topraklarına Kuzey İrlanda'dan girdi.

6 ve daha fazla çocuğu olan ailelere ikramiye verilmesi kararlaştırıldı.

Naziler, Yahudileri Polonya'daki Auschwitz Kampı'na götürmeye başladı

Kahve ve çay üretim ve satışları devlet tekeline alınmıştır. Kahve 1946 senesinde bu kanun kapsamı dışına alınmıştır.

Meksika 2. Dünya Savaşı'nda müteffiklere katıldı.

İngiltere, Köln'ü bombalayarak savaşı ilk kez Almanya'nın içine getirdi. Bunu takip eden 3 yıl boyunca, Anglo-Amerikan bombardımanı Almanya kentlerini harabeye çevirdi.

Etimesgut fabrikasında yapılan ilk Türk uçağı havalandı.

Alkol ve bira üretim ve satışları devlet tekeline alınmıştır. Bu maddeler 1955 senesinde tekel kapsamı dışına çıkarılmıştır.

Almanya ve Mihver ittifakı Sovyetler Birliği'nde yeni bir hücum başlattı.

Alman Birlikleri, Eylül ortasında Volga Nehri'ndeki Stalingrad'a (Volgograd) doğru ilerledi ve Kırım Yarımadası'nı güvenceye aldıktan sonra Kafkasya'nın içlerine doğru girdi.

Atılay denizaltısı eğitim dalışı yaptı, bir daha su yüzüne çıkamadı.

İsim babalığını Atatürk'ün yaptığı Saldıray, Batıray, Atılay ve Yıldıray adlı dört denizaltıdan Atılay, 14 Temmuz 1942 günü Çanakkale Boğazı'nda battı.

Atılay, dalıştayken batan ve can kaybına neden olan ilk Türk denizaltısıdır.
80 metre boyunda ve 52 mürettebat kapasiteli Atılay, Taşkızak Tersanesi'nde inşa edildikten sonra 1939 yılında hizmete girmişti. Gemi, 14 Temmuz günü yeni cihazların kontrolü maksadıyla Çanakkale'ye ulaştı ve Binbaşı Sadi Gürcan komutasında 14.30'da Morto Koyu'nda dalışa geçti. Kartal römorkörü onu bir süre satıhtan takip ettiyse de, sertleşen hava nedeniyle dönmek zorunda kaldı. Dalışını gerçekleştiren denizaltının planlanan saatte dönmemesi üzerine arama çalışmalarına başlandı. Aynı gece denizaltının battı şamandırası bulundu.

Atılay'ın neden battığı yıllarca bir sır olarak kaldı.
Battığı yer, sualtı araştırmaları sonucunda kazadan yaklaşık 50 yıl sonra tespit edildi. Yapılan dalışlarda geminin sancak bordasında makine dairesi hizasında büyük bir yara olduğu tespit edildi. Böylece Atılay'ın I. Dünya Savaşı'ndan kalma bir mayına çarparak battığı anlaşıldı. Bu elim kazada 6 subay, 17 astsubay ve 16 er olmak üzere toplam 39 askerimiz şehit oldu.

Fransa'daki en büyük Yahudi tutuklaması: 12.884 Yahudi Auschwitz'e gönderilmek üzere tutuklandı.

Hindu lider Mahatma Gandhi, Hindistan'ın bağımsızlığı için başlattığı ayaklanma nedeniyle Bombay'da İngiliz birlikleri tarafından tutuklandı.

Brezilya; Almanya ve İtalya'ya savaş açtı.

Naziler, Auschwitz'te gazla öldürme katliamlarına başladı.

Beş gazeteciden oluşan Türk basın heyeti İngiltere ve ABD'yi ziyaret etti. Heyette;

Vatan Gazetesi sahibi ve başyazarı Ahmet Emin Yalman,
Tan Gazetesi başyazarı Zekeriya Sertel
Ulus Gazatesi dış politika yazarı Ahmet Şükrü Esmer,
Yeni Sabah Gazetesi baş yazarı Hüseyin Cahit Yalçın,
İkdam Gazetesi baş yazarı Abidin Daver vardı.

Heyetin başkanlığını İngiliz sempatizanı olarak bilinen Yalçın yaptı. Heyetteki tüm gazeteciler, yazılarında, müttefik devletlerden yana ve Nazizimden uzak bir duruş göstermişlerdi.

"Şuursuz bir ticaret havası, haklı sebepleri çok aşan bir pahalılık belası… Bulanık zamanı bir daha ele geçmez fırsat sayan eski çiftlik ağası ve elinden gelse teneffüs ettiğimiz havayı ticaret metaı yapmaya yeltenen gözü doymaz vurguncu tüccar… Büyük bir milletin hayatına küstah bir surette kundak koymaya çalışmaktadırlar.
Ticaretin ve iktisadi faaliyetin serbestliğini bahane ederek milleti soymak hakkını hiç kimseye, hiçbir zümreye tanımamalıyız." İsmet İnönü

Alman V-2 (A-4) balistik roketinin ilk başarılı fırlatılışı yapıldı.

İngiliz Birlikleri, Mısır El Alamein'de, Almanları ve İtalyanları bozguna uğratarak Mihver Kuvvetleri'ni kaotik geri çekilmeyle Libya'dan Tunus'un doğu sınırına gönderdi.

ABD ve İngiliz Birlikleri, Fransız Kuzey Afrika'sında, Cezayir ve Fas kıyılarında birçok noktaya çıkartma yaptı. Vichy Fransız Birlikleri'nin saldırıya karşı savunmadaki başarısızlığı, Müttefikler'in Tunus'un batı sınırına hızla geçmesini sağladı ve Almanya'nın 11 Kasım'da Güney Fransa'yı işgalini tetikledi.

Bazı varlıklı kesimlerden bir defalık olağanüstü servet vergisi alınmasına dair Varlık Vergisi Kanunu 11 Kasım 1942 tarihinde oybirliğiyle kabul edilerek, Milli Koruma Kanunu'nun yerini aldı.

Kanunun amacı, savaş sırasında vurgunculuk yapan elitleri cezalandırmak gibi görünse de, asıl hedef gayrimüslim kesim olmuştu.

• Vergi matrahları, yerel komisyonlar tarafından tayin ediliyordu. Sabit bir oran yoktu.
• Vergileri ödeme son günü 20 Ocak 1943 tarihi olarak belirlendi. Ertesi gün hacizler başladı.
• Gayrimüslim olanların vergi matrahları, Müslümanlara göre on misli oranla hesaplandı. Toplam vergi gelirinin yüzde 55'ini bu azınlık kesim ödedi.
• Gayrimüslimlerin, ödemelerini taksitle yapmalarına izin verilmedi. Bu kişiler ödeme yapmak için çoğunlukla işlerini ve mülklerini Müslüman iş adamlarına satmak zorunda kadılar.
• Vergilerini ödeyemeyenler zorunlu çalışmaya mahkum oldular. Bini aşkın mükellef 27 Ocak 1943 tarihinden itibaren Eskişehir'in Sivrihisar ve Erzurum'un Aşkale ilçelerindeki çalışma kamplarına gönderilmek üzere bazı merkezlerde toplanmaya başlandı. Aşkale'ye gönderilen 1,229 mükelleften 21'i kötü hayat koşulları ve yetersiz tıbbi bakım yüzünden kampta hayatını kaybetti.
• Bu kanun hükümlerinden kurtulmak için birçok mükellef yurt dışına kaçtı.
• Varlık Vergisi, İngiltere ve ABD'den gelen sert tepkiler üzerine Mart 1944'te yürürlükten kaldırıldı. Ancak azınlıkların Türk devletine güvenleri onarılmaz şekilde sarsılmış oldu.

Stalingrad Savaşı'nın başlangıcı.
23 Kasım 1942–2 Şubat 1943;
Sovyet Birlikleri, Stalingrad'ın kuzeybatısı ve güney batısında Macaristan ve Romanya hattını kırarak karşı saldırı yaptı ve Alman Altıncı Ordusu'nu şehirde tuzağa düşürdü.
Geri çekilmeleri ya da Sovyet halkasından çıkmaya çalışmaları Hitler tarafından yasaklanan Altıncı Ordu'dan sağ kalanlar 30 Ocak ve 2 Şubat 1943'de teslim oldular.

Zonguldak'ta bir maden ocağındaki kazada 63 işçi öldü.

Çorum'da deprem: 25 kişi öldü, 589 ev yıkıldı.

Seçim sistemi açısıdan herhangi bir yenilik getirmemekle birlikte, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk seçim kanunu olması açısından önemli bir yere sahiptir. İki kademeli seçimin sürdürülmesini öngörmektedir.

20 Aralık 1942 tarihinde Tokat'ın Niksar ve Erbaa ilçelerini etkileyen bu deprem çok şiddetli olarak 7.3 büyüklüğünde gerçeklemiş ve 3 bin kişi yaşamını yitirmiş, yüzlerce kişi yaralanmış, 6 bine yakın bina yıkılmış ya da hasar görmüştür.

(d.1885 - ö.1943)

(d.1889 - ö.1943)

Holandalı Wilhelm KOLFF ilk yapay böbreği tasarladı.

Alman casusluk örgütüyle Türk istihbarat teşkilatı MAH, İnönü ve Çakmak'ın bilgisinde, Kars'ta ortak bir hareket merkezi kurdu. Sovyet Ordusuna ait bilgileri gözlemlemek ve sabotajlar yapmak için kurulan tim başarısız oldu. Bunun bedeli, Türk Devletinin ABD karşısında köşeye sıkışması oldu.

(d.10 Temmuz 1856, Hırvatistan - ö.7 Ocak 1943, ABD) Nikola Tesla, Sırp–Amerikalı mucit, elektrik mühendisi, makine mühendisi ve fütüristti. Günümüzde en çok alternatif akım elektrik kaynağı sistemine ve mühendisliğe verdiği katkılarla tanınmaktadır.

Sovyetler, Leningrad'da hüküm süren Nazi kuşatmasını kırdıklarını açıkladı.

Franklin Roosevelt ve Winston Churchill'in katıldığı Casablanca Konferansı sona erdi.

Churchill, Adana'ya gelerek İsmet İnönü ile görüştü.

Türkiye ile ABD arasında karşılıklı radyo yayın servisi açıldı.

Talat Paşa'nın Almanya'da tahnit edilen naaşı İstanbul'a getirildi. Aynı gün Hürriyet-i Ebediye tepesinde toprağa verildi.

21 Ocak 1943 tarihine kadar vergisini ödemeyenler için haciz ve satış işlemleri başlatıldı. Borcunu kapatamayanlardan 1229 kişi 27 Ocak'tan itibaren peyderpey Erzurum Aşkale'ye sürgün edilmeye başlandı.

Varlık Vergisi mükellefi olan gayrimüslimler gruplar hâlinde, polis marifetiyle Haydarpaşa Garı'ndan kalkan trenle Erzurum Aşkale'ye gönderildi ve kış boyunca orada kar küredi.

6 Ağustos 1943'te ise Aşkale'dekilerin bir kısmı Eskişehir'e gönderildi. Aralık ayına kadar burada taş kırdırılıp yol inşaatında çalıştırıldılar.

Batı Ukrayna'nın Terebovlia kentinde Naziler, 1.100 Yahudiyi öldürüp toplu mezara gömdüler.

Tunus'taki Mihver Kuvvetleri, Kuzey Afrika seferini bitirerek Müttefikler'e teslim oldu.

Alman askerleri Yahudileri toplamak için Varşova Gettosu'na girdi.

II.Dünya Savaşı sürerken, Başbakanlık şeker satışlarını durdurdu.

Bir yıl sonra, İstanbul'da nüfus başına sadece iki kilo un verilmesi karara bağlandı.

ABD ve İngiltere Birlikleri Sicilya'ya çıkartma yaptı. Ağustos ortası itibariyle, Müttefikler Sicilya'yı kontrol altına aldılar.

Washington Konferansı (12-26 Mayıs 1943): Birleşik Krallık Başbakanı ve AmerikaBirleşik Devletleri Başkanı arasında gerçekleşmiştir. Kuzey Afrika'da ki Alman güçlerinintamamen atılması ve Türkiye'nin hava üslerinin kullanılması görüşülmüştür.

Varşova gettosundaki Yahudi topluluğunun Nazi işgaline karşı direnişi kırıldı. Hayatta kalanlar Treblinka toplama ve yok etme kampına gönderilmeye başladı.

Adolf Hitler müttefiki İtalya'nın teslim olmaya yönelmesi üzerine Alaric Operasyonu'nu başlatarak İtalya'nın Alman ordularınca istilası emrini verdi.

Ankara başkent olduktan sonra şehrin planlamaları 1920'lerden itibaren başlamıştır. Bütün büyük başkentlerde olduğu gibi Ankara'da da büyük bir kent parkı bulunması o dönemlerden beri hedeflenmiştir.

İncesu Deresi'nin taşkın alanı olan 270.000 metrekarelik bataklık arazi, şehrin büyük park ihtiyacını karşılamak üzere düşünülmüştür.

O dönemde park yapılmasına karar verilen arazinin bir bölümünde zamanında "Ay-Yıldız" adında bir futbol sahası bulunmaktaydı. O yıllarda nüfusu 122 bin 270 olan ve çevresi boş otluk araziyle çevrili, susuzluk çeken Ankara için park öylesine önemli bir projedir ki her türlü fedakârlık göze alınır.

Parkın inşaatına 1936 yılında başlandı. TBMM tarafından o yıllarda, o günün koşullarında 600 bin lira ödenek ayrılarak iki yılda bitirilmesi planlanan park 19 Mayıs 1943'te tamamlanarak hizmete açıldı.

19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı'nda açıldığı için de parka "Gençlik Parkı" adı verilmişti.

Varlık vergisi kaldırıldıktan beş ay sonra, zirai servetleri vergilendirmek amacıyla, 4 Haziran 1943 tarihinde 4429 sayılı kanun ile Toprak Mahsulleri Vergisi konuldu.

Gerçekte 1925'te kaldırılmış olan "aşar" vergisine geri dönülmesi demek olan bu vergi, büyük çiftçinin aşırı kazancının vergisini toplamakta yetersiz kaldı. Zaten yaşam düzeyi düşük olan ve ancak kendini yaşatacak kadar üretim yapabilen küçük çiftçinin üzerine yıkıldı.

Çiftçiden, ürün grubuna göre, gayrisafi tarımsal üretimin yüzde sekizi ile yüzde on ikisi arasında farklı oranlarda, bazı ürünlerden aynî, diğer bazı ürünlerden ise nakdî olarak alınması hükme bağlanmıştı.

Ancak uygulamadaki sorunlar nedeniyle Nisan 1944 tarihinde 4553 sayılı yasa ile değiştirilerek tüm tarımsal ürünlerden yüzde on oranında ayni olarak alınmasına karar verildi. Toprak Mahsulleri Vergisi, başka siyasi partiler kurulması ile 1946'da kaldırıldı.

1936 yılında Nafia Vekaleti, İktisat Vekaleti'ne başvurarak Sivas civarında bir çimento fabrikasının kurulmasını istedi. 1936 yılı ortalarında da bu doğrultuda bir kararname kabul edildi. Sümerbank Sivas Çimento Sanayii Müessesesi'nin yapımı için 1938 yılında sözleşme imzalandı ve fabrika 5 Haziran 1943 tarihinde işletmeye alındı.

Adapazarı'nda meydana gelen 5,6 şiddetindeki depremde 346 kişi öldü.

Diyarbakır-Batman demiryolu ulaşıma açıldı.

Almanlar, Sovyetler Birliği'nde Kursk yakınlarında büyük bir tank saldırısı başlattı. Sovyetler saldırıyı bir hafta içinde geri püskürttüler ve kendi saldırı girişimlerini başlattılar.

İngiltere ve Kanada uçakları geceleri, ABD uçakları gündüzleri Hamburg'u bombalamaya başladı. Kasım'da operasyon bittiğinde 9.000 ton patlayıcı atılmış, 30.000 den fazla insan ölmüş ve 280.000 bina yıkılmış olacak.

Faşist Büyük Konseyi, Benito Mussolini'yi görevden alarak İtalyan Mareşal Pietro Badoglio'nun yeni bir hükümet kurmasını sağladı. Benito Mussolini'nin iktidardan düşürülmesiyle faşizm İtalya'da yasadışı ilan edildi.

İngiliz hava kuvvetlerinin Hamburg'u bombalaması sonucu çıkan yangınlarda 42.000 Alman sivil öldü.

ilk Quebec Konferansı, Winston Churchill, Franklin Roosevelt ve William Lyon Mackenzie King arasında yapıldı.

Bu konferans, İtalya'da Mussolini'nin birdenbire düşmesiyle ortaya çıkan yeni durum karşısında, ikinci cephe meselesini yeni bir açıdan ele almak amacı ile, 14-24 Ağustos 1943'de Churchill ve İngiliz Genelkurmayı ile Amerikan Genelkurmayı arasında Quebec'de yapılmıştır.

Bu konferansta Churchill, İtalya'da ortaya çıkan yeni durum dolayısıyla, ikinci cephenin Fransa yerine, Türkiye'nin de savaşa katılmasıyla Balkanlarda açılmasında çok ısrar etmiş, fakat görüşünü kabul ettirememiştir. İkinci cephenin Fransa'da Normandie kıyılarında açılmasına karar verilmiş ve bunun hazırlanması sorumluluğu da Amerikalılara bırakılmıştır.

Müttefiklerin istilası üzerine, Badoglio hükümeti koşulsuz olarak teslim oldu.
12 Eylül 1943, Benito Mussolini, Nazi komandoları tarafından Gran Sasso'da tutuklu bulunduğu otelden kurtarıldı ve uçakla Viyana'ya getirildi.
Almanlar, Roma ve Kuzey İtalya'da hemen kontrolü ele geçirdiler. Mussolini yönetiminde, bir kukla Faşist rejimi kurdular.

Müttefik birlikler, Napoli yakınlarında Salerno kıyılarına çıkartma yaptı.

Sovyet Birlikleri Kiev'i aldı.

İtalya'da Benito Mussolini'yi devirip başa geçen yeni hükümet taraf değiştirdi ve Müttefik Devletler'le ittifak oluşturarak Almanya'ya savaş ilân etti.

Moskova Konferansı (19-30 Ekim 1943): Moskova'da Dışişleri bakanları düzeyinde gerçekleştirilen toplantı sonucu savaş sonrası oluşacak statü hakkında görüşmeler gerçeklemişve Sovyetler Birliği Türkiye'nin savaşa girmesi konusundaki ısrarını sürdürmüştür.

Lübnan, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.

Sir Winston Churchill, Franklin Roosevelt ve Çan-Kay-Şek Kahire'de bir araya geldiler; Japonlar teslim olana kadar savaşa devam kararı alındı.

26 Kasım 1943 yılında samsunun Ladik ilçesinde meydana gelen bu deprem çok şiddetli olarak 7,6 büyüklüğünde meydana gelmiştir.Bölgede büyük hasara ve can kaybına yol açan depremde 2.824 kişi yaşamını kaybetmiş, 5 bin kişi yaralanmış ve konutların yüzde 75'ini oluşturan 40 bin bina yıkılmıştır.

26 Kasım 1943 yılında 7,2 büyüklüğünde olan deprem Çorum, Samsun, Ladik ve Vezirköprü'yü etkiledi. 20 saniye kadar süren deprem, Çorum kentine büyük zarar verdi ve 2.554 evin yıkılmasına, 618 kişinin ölümüne ve 217 kişinin de yaralanmasına neden oldu ayrıca 5.375 hayvanın da ölümüne yol açmıştır.

28 Kasım 1943, Winston Churchill, Franklin Roosevelt ve Josef Stalin Tahran'da toplandı.

Kahire'deki Müttefik Konferansı'nda İnönü-Roosevelt buluşması gerçekleşti.

Bu görüşmede Türkiye'nin II. Dünya Savaşına katılmasını, aksi halde müttefik devletlerin Türkiye ile işbirliği umutlarını tamamen yitireceğini söylendi. İnönü, prensip olarak savaşa katılmayı onayladı. Türkiye'nin de içinde olacağı bir askeri plan yapılması, Türkiye'nin onaylamadığı bir planın uygulanmaması talebini dile getirdi.

Daha sonra askeri heyetler arasında yapılacak görüşmelerde, olayı sürüncemeye bırakarak bu işin içinden sıyrılmayı planlayan İnönü'nün bu tavrı karşısında, Türkiye ciddi yaptırımlarla karşılaştı.

Sovyet askerleri savaş öncesinin Polonya sınırını geçti.

Çorap imalatı hakkı Sümerbank'a verilerek tekelleştirildi.

Monte Cassino Savaşı: 2. Dünya Savaşı'nın en uzun ve kanlı çarpışmalarından biri başladı.
22 Mart'ta Alman direnişi kırıldı.

Müttefik birlikler, Roma'nın hemen doğusundaki Anzio yakınlarında başarılı bir çıkartma yaptılar.

1 Şubat 1944 yılında Bolu ve çevresinde oluşan ve çok şiddetli olan bu deprem 7.4 büyüklüğünde olmuştur. Bu deprem sonucunda toplam 3.959 kişi ölmüş, 1.182 kişi yaralanmış ve 9.422 bina yıkılmıştır.

Hükümet aile sahibi olan memurlara onar lira ikramiye verilmesini kabul etti.

Macaristan'ın Mihver ittifakını terk etme girişiminden korkan Almanlar, Macaristan'ı işgal etti ve vekil Amiral Mikros Horthy'i Alman yanlısı bir başbakan yardımcısı ataması için zorladı. .

Adapazarı ve civarında 2.831 kişinin öldüğü bir deprem oldu. Mısır Kralı Faruk deprem felaketzedelerine 1000 Mısır lirası yardımda bulundu.

Yunanistan'ın bir kasabasında 270 kişi, Naziler tarafından öldürüldü.

14 Nisan 1944'de ABD ve İngilterenin verdiği nota üzerine Türkiye, Almanya'ya krom ihracatını durdurdu.

Başbakan Şükrü Saracoğu'nun 2 Ağustos 1944 tarihli açıklaması: "Müttefikimiz İngiltere, Almanya ile bilcümle münasebetimizi kesmemizi istemişti. Hükümetimiz bu talebi haklı görmüş ve müspet cevabı kabulü için Meclis'e sunmuştur."

Türkçülük Bayramı

ULAN ÖKÜZ ANADOLU'LU!
SİZİN MİLLİYETÇİLİKLE, KOMÜNİZM İLE NE İŞİNİZ VAR?..
MİLLİYETÇİLİK LAZIMSA, BUNU BİZ YAPARIZ...
KOMÜNİZM GEREKİRSE, ONU DA BİZ GETİRİRİZ...
SİZİN İKİ VAZİFENİZ VAR:

BİRİNCİSİ, ÇİFTÇİLİK YAPIP MAHSUL YETİŞTİRMEK...
İKİNCİSİ, ASKERE ÇAĞIRDIĞIMIZDA ASKERE GELMEK!"

Osman Yüksel Serdengeçti'ye hitaben Nevzat Tandoğan'ın bir zihniyetin Türk Halkı'na bakışını yansıtan ibretlik sözleridir.
Tandoğan, 1929 yılından 1946 yılında ölümüne kadar, Ankara Valisi, aynı zamanda Ankara Belediye Başkanı ve aynı zamanda CHP Ankara İl Başkanıdır.

Sovyetler Birliği lideri Josef Stalin'in emri ile Kırım'da soykırım amacı ile sürgün yapıldı.

Kırım Tatarları'nın tamamı vatanlarından sürüldü, %46'sı sürgünde hayatı kaybetti, hayatta kalabilenlerin kimlikleri yok edilmeye çalışıldı.

Nuri Demirağ'ın fabrikasında yapılan ilk Türk yolcu uçağı İstanbul'dan Ankara'ya uçtu.

Latin harfleri ile ilk Cumhuriyet altını basıldı.

Müttefik birlikler Roma'yı özgürlüğüne kavuşturdu. Altı hafta içinde, Anglo-Amerikan bombacılar Doğu Almanya'daki hedefleri ilk kez vurabiliyordu.

II. Dünya Savaşı sırasında Alman harp gemileri ticaret gemisi biçimine sokularak Boğazlar'dan geçiyordu. İngiltere bu durumu Türkiye nezdinde protesto etti.

İngiliz ve ABD Birlikleri, Fransa'nın Normandiya kıyılarına başarıyla çıkartma yaparak, Almanlara karşı "İkinci Cephe"yi açtı.

1918 yılında Danimarka'ya bağlı bir devlet haline gelen ve İkinci Dünya Savaşı sırasında stratejik bir değer kazanan İzlanda, "korumak bahanesiyle" İngiltere tarafından işgal edildi.
Daha sonra 1941'de Amerikalılar burayı devraldı.
1941 yılında Althing (parlamento), Danimarka ile bağlarını koparma kararı aldı.
1944 yılı Mayıs ayında halk oyuna sunulan yeni anayasa oylandıktan sonra 17 Haziran da Cumhuriyet ilan edildi.

Üsküdar ve Boğaziçi halkını İstanbul'a taşıyan eski vapur işletmeciliğidir.

1850 yılında resmen kurulan Şirket-i Hayriye'nin sermayesi, her biri üçer bin kuruş olan 2000 hisseye bölünmüştü. 100 hisse alan Sultan Abdülmecid'in emriyle bütün devlet ileri gelenleri, zamanın zenginleri, şirketten hisse senedi aldılar. Mustafa Reşid Paşa şirketin bir halk şirketi olmasını istediğinden, idaresi altı yıl süreyle Antuvan Kalcıyan ve Agop Bilezikciyan adında iki tüccara ihale olundu.

Kuruluşundan bir süre sonra çalışma alanını genişleten bu şirket, İzmit'e bile vapur işletmeye başladı. Buna bir de Tekirdağ hattı eklenince, Şirket-i Hayriye mahalli bir işletme olmaktan çıkarak İmparatorluğun her yerinde çalışan büyük bir kuruluş haline geldi. Zamanla şirketin zararı arttı ve hissedarlar 19 Haziran 1944'de toplanarak şirketi Ulaştırma Bakanlığı'na devrettiler.

ABD'nin New Hampshire eyaletinin küçük bir beldesi olan Bretton Woods'da toplanan Birleşmiş Milletler para ve finans konferansında imzalanan "Uluslararası Para Anlaşması"nın bir diğer adıdır.

II.Dünya Savaşı sonrasında kambiyo kurlarının dünya ticaretini geliştirici bir sisteme göre saptanması için yeni yöntemler aranmış ve bu çalışmalar sonucunda Bretton Woods Anlaşması ile uluslararası ödemelerde kullanılacak yeni bir sistem geliştirilmiştir.

Doğu Bloku ülkeleri dışındaki 44 ülkeden 730 delegenin katıldığı bu anlaşma ile katılan ülke paraları için sabit kur esası benimsenmiş ve anlaşmaya katılan her ülkenin parasının değerinin, dolar esas alınarak saptanması kabul edilmiştir.

Uluslararası para sisteminin kurallarını belirleyen bu anlaşma, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) kurulmasına karar vermiştir. Bu kurumlar, 1946'da, yeterli sayıda ülke anlaşmayı imzalayınca faaliyete geçmiştir.

Bretton Woods anlaşmasıyla ortaya çıkan yeni uluslararası para sisteminin özellikleri şöyledir:
• Anlaşmaya katılan ve parasını altına dönüştürülebilir yapmayı kabul eden her ülkenin parasının değeri dolara göre saptanmıştır.
• Dolar altın ile dönüştürülebilirliğini koruyan tek ulusal para olarak kalmıştır.
• Anlaşma ile 1 ons altın = 35 dolar ya da 1 dolar 0,88867 gram altın olarak belirlenmiş ve ABD dış talep olduğunda doları bu parite'si üzerinden altına çevirmeyi kabul etmiştir.
• Anlaşma, ancak çok özel ve düzeltilmesi olanaksız parasal dengesizliklerde herhangi bir ülkeye, parasının dolara karşısındaki değerini değiştirme olanağı tanımaktadır. Bu tür düzeltmeler için öngörülmüş olan devalüasyon ve revalüasyon oranları en çok %10 dur. Ancak söz konusu ekonominin yapısından doğan dengesizlikler nedeni ile ayarlama ile yapılacak değişiklik %10'u aşacaksa, bu takdirde IMF'nin izni gerekecektir.

Bretton Woods'la getirilen bu sistem ancak 1971 yılına kadar devam edebilmiştir. ABD, içinde bulunduğu ekonomik güçlükler nedeniyle 1971 yılında doların altına dönüştürülebilirliğini kaldırmıştır.
ABD'yi buna iten zorunluluklar, dış ticaretinin büyük boyutlara varan açıklar vermesi ile borçlu ülkeler arasına girmesi olmuştur.Doların devalüe edilmesi ve altına dönüştürülebilirliğinin kaldırılmasıyla ortaya çıkan uluslararası para krizi , Bretton Woods ile getirilmiş olan altın döviz standardı sisteminin sonu olmuştur.

Anglo-Amerikan güçleri Normandiya'da çıkartma yaptıkları sahilleri terk ettiler ve Paris'in doğusuna doğru ilerlediler.

1 Ağustos–5 Ekim 1944
Komünist olmayan yeraltı Vatan Ordusu, Sovyet Birlikleri'nin gelmesinden önce Varşova'yı serbest bırakma çabası olarak Almanlara karşı ayaklandı. Sovyet ilerleyişi Vistula'nın doğu kıyısında durdu. 5 Ekim'de, Almanlar, Varşova'da savaşan Vatan Ordu güçlerinden kalanların teslimiyetini kabul etti.

Müttefik devletlerin tebaasında bulunan mahkûmların affı.

Mefkure 383 yolcuyla, Köstence Limanı'ndan kendisi gibi Türk bandıralı Bülbül ve Morina gemileriyle birlikte 3 Ağustos 1944'de ayrıldı. Kurtulanların verdikleri bilgilere göre 5 Ağustos gecesi bir denizaltı ateşe başladı ve gemi sancak tarafından hasar gördü. Hayatını kurtarmaya çalışanlar da makineli tüfekle tarandılar. Mürettebattan 6 kişi, yolculardan da 5 kişi, Bülbül adlı gemi tarafından kurtarıldı. Kaybolan ya da ölenlerin sayısı 372 idi.

Müttefik güçler, Güney Fransa'da Nice yakınlarında çıkartma yaptılar ve kuzeydoğudaki Ren nehrine doğru hızlı bir şekilde ilerlediler.

Sovyet Birlikleri'nin, Prut Nehri'nde görülmeleri, Romanya'da, Antonescu rejimini devirmek için muhalefet oluşmasına neden oldu. Yeni hükümet ateşkes kararı aldı ve hemen ardından savaşta taraf değiştirdi. Romanya'nın dönmesi, Bulgaristan'ı 8 Eylül'de teslim olmak zorunda bıraktı ve Almanlar Ekim'de Yunanistan, Arnavutluk ve Yugoslavya'nın güneyini boşalttılar.

Müttefik Birlikleri Paris'e ulaştı. 25 Ağustos'ta, Müttefik birlikler tarafından desteklenen Fransız II. Zırhlı Tümen, Fransa'nın başkentine girdi. Paris'teki Alman askerleri Müttefiklere teslim oldu. Eylül itibariyle, Müttefikler Almanya sınırına ulaştılar. Aralık'ta Fransa'nın neredeyse tamamı, Belçika'nın büyük bir kısmı ve Hollanda'nın güney kısmı Almanlardan temizlendi.

Komünistlerin ve Komünist olmayanların dahil olduğu Slovak Ulusal Konseyi'nin liderliğinde, Yeraltı Slovak Direniş Birlikleri Almanlara ve faşist Slovak rejime karşı ayaklandı. 27 Ekim'de, Almanlar direnişin merkezi Banska Bystrica'yı ele geçirdiler ve örgütlü direnişi sonlandırdılar.

2 Eylül'de Belçika'ya giren İngiliz ordusu başkent Brüksel'i Almanlardan geri aldı.

Müttefikler Brüksel ve Anvers'i ele geçirdi.

Finlandiya, Sovyetler Birliği ile bir ateşkes imzalayarak Mihver ittifakını terk etti.

16 Eylül 1944'de başlayan Kazak isyanı ve Rus ordusunun yardımı ile kısa ömürlü bir Doğu Türkistan Cumhuriyeti ilan edildi.

Hükümetin kararı yayımlanan tebliğle açıklandı.

1941 de açılan proje yarışmasının sonucunda, Bakanlar Kurulu, İstanbul Mimarlık Fakültesi Profesörü Emin Onat ile Doçent Orhan Arda'nın projelerinin tadilattan geçirilerek uygulanmasına karar verdi. Anıtkabir'in temelini Başbakan Şükrü Saracoğlu attı.

Atatürk'ün ölümünden tam 6 sene sonra kabrinin temel atılmış oldu!

Macaristan Faşist Arrow Cross hareketi Alman desteğiyle, Sovyetler'e teslim olmak için antlaşmaları sürdüren Macar hükümetini engellemek için bir darbe yaptı.

Sovyetler, Çekoslovakya'yı işgal etti.

ABD Birlikleri Filipinler'e çıkartma yaptı.

Pasta imalatı yasağı ve hava saldırılarına karşı karartma tedbirleri kaldırıldı.
8 Kasım itibariyle ışıkların yakılabileceği ilan edildi.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Ahıska Türkleri, 1944 yılında Josef Stalin tarafından Ahıska'dan Orta Asya'ya sürüldü.

Yunanistan'da komünistler ve kralcılar arasında Yunan İç Savaşı başladı. 1949 yılına kadar devam etti.

Almanlar, Belçika'yı geri almak ve Alman sınırındaki Müttefik güçleri bölmek için, batıda Bulge Muharebesi olarak bilinen son hücumu başlattılar. 1 Ocak 1945 itibarıyla, Almanlar geri çekildi.

(d.1874 - ö.1945)

Güney Azerbaycan Özerk Cumhuriyeti

Percy SPENCER ilk mikrodalga fırının patentini aldı.

ABD'li Robert OPPENHEIMER ilk atom bombasını geliştirdi ve denedi. ABD ve İngiltere ortak icadı olan Atom Bombası, Manhattan Projesi'nin bir sonucudur. 1945 yılında Japonya üzerinde denenmiş ve dünya, tarihin en acımasız saldırısıyla karşı karşıya kalmıştır.

İskenderun limanı hizmete açıldı.

4696 sayılı kanun: ile Teşrinievvel ayı Ekim, Teşrinisani ayı Kasım, Kaununuevvel ayı Aralık ve Kanunusani ayı Ocak olarak değiştirildi.
Kanun, 15 Ocak 1945 günü resmi gazetede yayımlandı.

Sovyet birlikleri Doğu Avrupa'da Nazi güçlerine karşı atağa geçti.

Sovyetler, Ocak'ta Varşova ve Krakow'u özgürlüğüne kavuşturan, 2 aylık kuşatmanın ardından 13 Şubat'ta Budapeşte'nin ele geçirildiği, Nisan başlarında Almanları ve Macar işbirlikçilerinin Macaristan'ın dışına sürüldüğü, 4 Nisan'da Bratislava'nın ele geçirilmesiyle Slovakların teslim olmaya zorlandığı ve 13 Nisan'da Viyana'nın ele geçirilmesinin sağlandığı yeni bir saldırı başlattı.

Kırım Yarımadası'nda bulunan Yalta'da, ABD cumhurbaşkanı Roosevelt, İngiltere cumhurbaşkanı Churchill ve SSCB başkanı Stalin'i bir araya getiren Yalta konferansı yapıldı. Bu konferans, bir tarafta emperyalist güçler, diğer tarafta SSCB olmak üzere, dünyanın paylaşılmasının sembolü olarak kaldı.

Borç alma ve kiralamalarla ilgili olan bu anlaşma TBMM'de 4780 sayıyla yasalaştı.

Anlaşmanın temel özelliği, adının Karşılıklı Yardım Anlaşması olmasına karşın, ABD isteklerinin Türkiye tarafından kabul edilmesi ve Türkiye'yi ağır yükümlülükler altına sokmasıydı.
Anlaşmada, 'Koruyucu Hükümler' olarak yer alan maddelerle, Türkiye'nin değil ABD'nin 'haklan' korunuyordu.

Antlaşmanın 2.maddesi: • "T.C. Hükümeti, sağlamakla görevli olduğu hizmetleri, kolaylıkları ya da bilgileri ABD'ne temin edecektir."

Antlaşmanın 5.maddesi: • "Türkiye parasını ödemiş olsa da ABD Başkanı gerek görürse aldığı malzemeleri geri vermeyi kabul etmiştir…"

23 Şubat 1945'te imzalanan anlaşma gereğince, ABD, Ekim 1946'da Türkiye'ye 23 milyon dolar kredi açarak borçlandırmıştır.

Bu arada, 21 Şubat 1947'de İngiltere Dış İşleri Bakanlığı'nca; Londra'nın mali açıdan zor durumda olduğunu, Türkiye ve Yunanistan'a para yardımında bulunamayacağını açıklaması Amerika'nın bu iki ülkenin Sovyetlerin eline düşebileceğini ve Orta Doğu'da dengelerin bozulacağı değerlendirmesine neden oldu.

Türkiye, ABD ve İngilterenin aşırı baskıları sonu Almanya ve Japonya'ya savaş ilan etti.

Türkiye, bu kararı, Birleşmiş Milletler'in bir parçası olabilmek ve San Fransisco Konferansı'na katılabilmek için aldı. Bu karar sonrası Türkiye ile Rusya'nın arasında ciddi sorunlar oluştu. Hatta Rusya Türkiye'den toprak ve Boğazlarda üs talebinde bulundu.

Türkiye, katıldığı II.Dünya Savaşında herhangi bir yerde cephe açmadı ve askeri çatışmaya girmedi.

Türkiye, Birleşmiş Milletler Beyannamesi'ni imzaladı.

ABD Birlikleri Remagen'de Ren Nehri'ni geçti.

SSCB, Mart 1945'te, Türkiye-Sovyetler Birliği Dostluk ve Saldırmazlık Paktı'nı tek taraflı olarak feshedeceğini açıkladı.

Moskova Antlaşması'nın II. Dünya Savaşı'ndan sonra oluşacak yeni koşullara göre yeniden düzenlenmesini istiyordu. Savaş yıllarında SSCB Boğazların yeterince güvenli olmadığını düşünüyor ve Boğazların güvenliğinin Türkiye-SSCB ortak denetiminde olmasını istiyordu.

Bu arada Sovyet basınında SSCB'nin Türkiye'nin doğusundan toprak istediği haberleri yayınlanıyordu.

Bu durum savaşın son yıllarında canlanmaya başlayan Türkiye-ABD ilişkilerinin gelişmesine de yol açtı.

Yugoslav Komünist Lider Josip Tito tarafından yönetilen Partizan Birlikleri Zagrep'i aldılar ve Ustasa rejimini yıktılar. Ustasa'nın üst düzey liderleri İtalya ve Avusturya'ya kaçtı.

Sovyetler Berlin'i kuşatan son saldırılarını başlattı.

İtalyan diktatör Benito Mussolini ve metresi Clara Petacci kurşuna dizildi ve cesetleri bir benzin istasyonunda ayaklarından asılarak teşhir edildi.

CHP'li 7 milletvekili, bütçeye ret oyu verdiler.

Müttefik birlikler Japon adalarından önceki son adım olan Okinawa'yı ele geçirdi.

Adolf Hitler ve bir gün önce evlendiği Eva Braun intihar ettiği duyuruldu.

II. Dünya Savaşı sonrası Almanya Teslimiyet Belgesi imzaladı. Savaş Avrupa'da sona erdi.

II.Dünya Savaşı boyunca devam eden Holokost, Nazi Soykırımı, Yahudi Soykırımı ya da Ha-Shoa; Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Partisi'nin yönettiği Nazi Almanyası döneminde, işgal edilen sınırlar içerisindeki yaklaşık altı milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır. Savaşın son bulmasıyla soykırım durmuştur.

Fransa Cezayirlilerin II.Dünya Savaşında, kendi yanlarında olması karşılığında savaş sonunda özgürlüklerine sahip olacakları vaadinde bulunmuştu. Savaşın sona ermesinin ardından Cezayirliler hem savaşın galibiyetini kutlamak için hem de özgürlükleri için ellerindeki bayraklarla Setif ketinde büyük bir gösteri yaptı. Ancak Fransa'nın bu gösteriye verdiği tepki insanlık tarihinin trajik günlerinden birini Cezayirlilere yaşattı. Fransız ordusu havadan ve karadan bölgeye saldırı düzenledi. Birkaç gün süren bastırma harekatında 45 bin kişi hayatını kaybetti. Bu katliam Cezayir'de yeni bir süreci başlattı. Cezayir Kurtuluş Örgütü adıyla ortaya çıkan bir grup hem siyasi hem de askeri olarak mücadele etmeye başladı. 31 Ekimde 1954'te Fransa'ya karşı büyük bir ayaklanma başlatıldı.

Almanya Sovyetler'e teslim oldu.

Celal Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan, CHP Meclis Grubu'na dörtlü Takrir‘i verdiler. 12 Haziranda Dörtlü Takrir, CHP Meclis Grubunda reddedildi.

11 Haziran 1945'te Şükrü Saraçoğlu hükûmeti tarafından topraksız ya da az topraklı çiftçilere toprak dağıtmak amacıyla çıkarılan[2] kanundur. Kanunun tarihsel önemi, öngördüğü ekonomik politikadan ziyade kanunun çıkarılmasına ilişkin siyasi süreç ile ilgilidir.

II.Dünya Savaşının bitmesiyle birlikte Japonlar, Çin'den çekilmiştir.

İran'da, Azerbaycan ve Kürdistan eyaletlerinde Sovyet taraftarı rejimler kurulmuştur.

Potsdam Konferansı (17 Temmuz – 2 Ağustos 1945): Almanya'nın Potsdam şehrindegerçekleşmiştir. Barışın nasıl sağlanacağı yönünde görüşmeler yapılmıştır.

İşadamı Nuri Demirağ tarafından kurulan parti, başlangıçta hızlı bir ilerleme gösterse de siyasi tecrübesizlikler ve kurucu ekibin kendi içinde ki fikir ayrılıkları nedeniyle, daha sonra kurulan Demokrat Partinin gölgesinde kaldı. 22 Mayıs 1958 de Türk siyasetin veda etti.

Tekirdağ Milletvekili Şevket Mocan'ın, Başbakan tarafından yanıtlanması üzere verdiği, Boraltan Köprüsü olayına ilişkin soru önergesine, dönemin Adalet Bakanı Rükneddin Nasuhioğlu 18/7/1951 tarihinde yanıt verdi. Cevabında;

"Ankara'daki Sovyet Sefareti ile mütekabiliyet esasını tesbit eden bir nota teatisi suretiyle (237) Sovyet askerî mültecisinden (195)'i ilk parti olarak 6.VIII.1945 tarihinde Tıhmıs kapısından Sovyetlere iade edilmiştir." diyerek olayı doğruladı.

Birleşik Krallık'ın rızasını alan ABD, Quebec Antlaşması kapsamında 6 Ağustos 1945 tarihinde Japonya'nın Hiroşima ve 3 gün sonra 9 Ağustos 1945 tarihinde de Nagasaki kentlerine atom bombası attı. Hiroşima'ya ve Nagasaki'ye atılan atom bombaları sebebiyle çoğu sivil en az 129 bin kişi yaşamını yitirdi. Bu bir katliamdı.

Japonya'nın Hiroşima ve Nagasaki kentlerine atılan atom bombaları, dünya savaş tarihi boyunca kullanılan tek atom bombası saldırısı olarak kayıtlara geçti.

İkinci Dünya Savaşı'nın Avrupa cephesinde Almanya, Almanya'nın teslimiyet belgesini 8 Mayıs 1945'te imzalamıştı.
2 Eylül 1945 tarihinde Japonya telim belgesi imzalamış ve 2.Dünya Savaşı resmen sona ermiştir.

Sovyetler Birliği Japonya'ya savaş ilan etti ve Mançurya'yı işgal etti.

II. Dünya Savaşı'nda General Douglas MacArthur Missouri zırhlısında Japonya'nın teslim antlaşmasını imzaladı. Bu antlaşma II.Dünya Savaşını bitiren antlaşma oldu.

Menderes ve Köprülü CHP'den ihraç edildiler.

Celal Bayar, 26 Eylül'de önce milletvekilliğinden daha sonra 3 Aralıkta CHP'den istifa etti.

2. Dünya Savaşı'ndan sonra, savaş sırasında birçok insanın ölmesi nedeniyle, barış ve güvenliği sağlamak amacıyla 1945 yılında kurulmuştur. 192 üyesi bulunan Birleşmiş Milletlerin merkezi New York, Avrupa'da ise merkez Cenevre'dir.

Türkiye Birleşmiş milletler Teşkilatında kurucu üyedir. Bu üyeliğe katılabilmek için II. Dünya Savaşının son günlerinde, Amerikan'ın baskıları ve yaptırımları sonucu Japoya ve Almanya'ya savaş ilanı yapmıştır. Savaşın yakın zamanda sonlanmasından ötürü askeri çatışma yaşamamıştır.

Birleşmiş Milletler, kuruluş yapısı gereği ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin'den oluşan 5 devletin, tüm dünyayı istediği gibi yönettiği bir sistemdir. Alt kuruluşları olarak "para"yı ve "paranın gücü"nü yönettikleri birimler oluşturulmuş ve bu kuruluş üzerinden emperyal bir düzen yaratılmıştır.

ABD, Boğazlar konusunda Türkiye'ye nota verdi.

Refik Koraltan CHP'den ihraç edildi.

Sovyet taraftarı yayınları nedeniyle başlayan provakasyonlar sonrasında 4 Aralık 1945 günü çok sayıda üniversite öğrencisi grup önce İstanbul Üniversitesi sonra da Tan gazetesinin önünde, gazetenin yayın politikasını protesto eden bir gösteri yaptılar. Göstericiler daha sonra gazete binasına saldırdılar. Saldırıda gazetenin yönetim bölümüyle matbaası tahrip edildi ve yağmalandı.

Bu arada sosyalist yayınlar satan ABC ve Berrak kitabevleri de yağmalandı, sol eğilimli olarak bilinen "Görüşler" dergisi, "Yeni Dünya" ve "La Turquie Kemaliste" gazetelerini tahrip ettiler. Çok sayıda insan yaralandı.

Baskına katılanlar arasında Süleyman Demirel, İlhan Selçuk, Celadet Moralıgil, Ali İhsan Göğüş gibi ünlü isimlerin yer aldığı bilinmektedir.

Olaylar, Tan Matbaası'nın yerle bir edilmesi ve Serteller'in linç girişimine maruz kalması ile sonuçlandı. Saldırıya uğrayan diğer gazete ve dergilerle birlikte Tan gazetesi de yayın hayatına son vermek zorunda kaldı.

Sol muhalefet de gösteri ve olayların, tek parti hükûmeti tarafından düzenlendiğini savundu. "Tan Olayı" sırasında İstanbul'da sıkıyönetim olmasına karşın göstericilerden yargılanıp mahkûm edilen olmadı.

Baskının sorumlularından hiç kimsenin ortaya çıkarılmamasına karşılık bu toplu linç ve yağma hareketine maruz kalan gazetenin sahibi Zekeriya Sertel ve eşi Sabiha Sertel ve yazarlardan Nail Çakırhan hakkında daha önce yayımlanmış bazı yazılarından dolayı davalar açıldı.

26 Şubat 1921'de yapılan İran-Rus antlaşmasıyla İran'a bırakılan Tebriz 26 Ağustos 1941'de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği'nin işgaline uğradı. Tebrizli aydınlar, Sovyet ve İran baskılarına karşı özerklik isteyen Fırka-i Demokrât-ı Âzerbaycân'ı kurdular.

Partinin gayretleriyle 12 Aralık 1945'te Azerbaycan Millî Meclisi açıldı ve Seyyid Câfer Pîşeverî başkanlığında Azerbaycan Millî Hükümeti kuruldu. 14 Haziran 1946'da İran hükümetiyle Âzerîler'in haklarını garanti altına alan bir antlaşma yapıldıysa da İran hükümet kuvvetleri Aralık 1946'da Tebriz'e girerek Azerbaycan Özerk Cumhuriyeti'ni ortadan kaldırdı.

Ardından birçok sosyal olayın yaşandığı Tebriz tahribata uğradı; durumun sakinleşmesiyle daha sonra ülkenin ikinci büyük şehri haline geldi.

İlk elektronik bilgisayar olan ENIAC 1946 yılında ABD'de J. MAUCHLY ve J. ECKERT tarafından askeri amaçlı balistik hesaplamalarda kullanılmak üzere icat edildi. Günümüzde kullanılan bilgisayarların atası sayılan bu bilgisayar yaklaşık 167 m² bir alana sığıyordu. Ağırlığı 30 tondu, 4 apartman dairesi büyüklüğündeydi ve içinde 17.500 elektronik tüp bulunmaktaydı. (Electronic Numerical Integrator Analyzer and Computer)

1946 yılı başı itibariyle İşçi Sigortalar Kurumu kuruldu. Bu kurum özel sektörde bağımlı olarak çalışan işçilerin iş kazaları ve meslek hastalıklarını sigorta kapsamına aldı (27.06.1945 tarihli ve 4772 sayılı kanun).

CHP'den istifa eden Celal Bayar ve ihraç edilen Adnan Menderes, Refik Koraltan ve Fuad Köprülü 7 Ocak 1946'da Demokrat Parti (DP) adıyla parti kurdular.

İlk başarılı yüksek hızlı elektronik bilgisayar "Eniac", Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanıma girdi. Eniac, elektronik-dijital bilgisayara giden yolda atılmış büyük adımlardan biri olarak 1955'e kadar kullanıldı.

Türkiye İş ve İşçi Bulma Kurumu kuruldu.

SSCB'den esinlenen yeni Yugoslavya anayasasına göre ülke altı cumhuriyetten oluşuyor: Bosna-Hersek, Hırvatistan, Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Slovenya.

Bu antlaşmaya göre, dünyanın değişik yerlerinde ABD'nin elinde kalan ve ülkesine geri götürmesi pahalı olan eski ve bozuk savaş artığı malzemeleri satın alması koşuluyla, Türkiye'ye 10 milyon dolar borç verilecektir.

Antlaşmanın II. bölüm 1.maddesi şöyledir:
• "ABD Dış Tasfiye Komisyonu, Türk Hükümetine satacağı malzemelerin fiyatlarını, envanterini ve listelerini verecektir. Satış fiyatı ilgili mümessiller tarafından görüşülecektir. Türk Hükümeti tarafından malzeme bulunduğu yerden ve bulunduğu gibi alınacaktır. Alınan malzemenin mülkiyeti Türkiye'ye geçmeyecektir. ABD Hükümeti alınan malzeme için herhangi bir teminat vermeyecektir."

ABD'nin iyi niyet göstergesi olarak, Washington'da kalp krizi sonucu hayatını kaybeden Büyükelçi Munir Ertegün'ün naaşı Missouri Savaş Zırhlısı ile İstanbul'a getirildi.

Milli Kütüphane Hazırlık Bürosu kuruldu. Kütüphane, 15 Ağustos 1948'de okuyuculara açıldı.

Suriye, Fransız Mandası iken bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlık günü Eid-ul Jalaa (Iyd-ul Celâ) adıyla ulusal resmi tatil günü ilan edildi.

II. Dünya Savaşı sonrasında, 18 Nisan 1946'da Cenevre'de toplanan konferans, xI. Genel Kurul Toplantısıyla cemiyetin dağılmasına karar verdi.

Borçların Tasfiyesi Antlaşması, 20 Mayıs 1946 gün ve 4899 sayılı yasayla kabul edilen anlaşmadır. Türkiye'nin "Ödünç Verme ve Kiralama Yasası" çerçevesinde Amerika'dan edindiği yardımların bedelini 4,5 milyon dolara sabitler ve 30 gün içinde ödenmesini hüküm altına alır.

Türkiye, UNESCO Antlaşması'nı onayladı.

31 Mayıs 1946 tarihinde Muş ilinin Varto ilçesinde oluşan şiddeti 6 olan deprem sonucunda 839 kişi yaşamını yitirmiş, 349 kişi yaralanmış ve 3 bin yapıda yıkılmış ya da hasar görmüştür.

İtalya'da krallık sona erdi, Cumhuriyet ilan edildi.

Üniversitelere özerklik veren 4936 sayılı kanun kabul edildi.

Basın affı.

Rize Çay Fabrikası'nın temeli atıldı.

Müttefikler, İsmet İnönü'nün olumsuz bakışı üzerine, On iki Ada'nın Yunanistan'a verilmesini kararlaştırdı.

Sovyet birlikleri İran'dan çekildi.

Ankara Üniversitesi kuruldu.

Amerika Birleşik Devletleri, 381 yıl süren neredeyse kesintisiz bir sömürge yönetiminden sonra Filipinler'in bağımsızlığını tanıdı.

İlk çok partili seçimlerdir. Açık oylama, gizli sayım usulüne göre yapılmıştır.